Atrakcje na południowym wybrzeżu - Laguna lodowcowa Jökulsárlón: zdjęcie tytułowe

Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón

Europa, Islandia, Południowe wybrzeże sty 22, 2022

Kiedy – po jakichś pięciu godzinach spędzonych w miotanym podmuchami bocznego wiatru busie – pilot-przewodnik z zadatkami na kierowcę wyczynowego zapowiadał następny i zarazem końcowy przystanek, licznik powtórzeń nazwy Jökulsárlón – gdyby tylko ktoś takowy prowadził – wskazywałby już wysokie kilkadziesiąt. Dotarcie do upragnionego celu wycieczki na południowe wybrzeże Islandii uznałem za idealną okazję, by w końcu nauczyć się wymawiać tę nazwę, która – choć skomplikowana fonetycznie, odwdzięcza się znaczeniową prostotą tłumaczoną jako: laguna rzeki lodowcowej lub nieco zgrabniej i bardziej po polsku: laguna na rzece lodowcowej.

Lodowcowe łzy

Owa egzotycznie brzmiąca laguna to nic innego, jak jezioro, którego powstanie związane jest z topnieniem lodowca Breiðamerkurjökull, będącego tak naprawdę jedną z macek megalodowca Vatnajökull. Niechaj skalę konsekwentnego przeobrażania się stanu stałego tlenku wodoru w ciekły zobrazuje fakt, że przed 1934 rokiem nie było jeszcze mowy nawet o przedlodowcowej kałuży, a jęzor lodowcowy sięgał bezpośrednio do pobliskiego Atlantyku. Obecnie plama lodowcowych łez urosła do osiemnastu kilometrów kwadratowych, zwiększając się czterokrotnie od wczesnych lat siedemdziesiątych

Wydaje się, że laguna Jökulsárlón ma dług wdzięczności wobec globalnego ocieplenia nie tylko z uwagi na swoje istnienie, lecz także przez wzgląd na jakość tego istnienia. Zwiększenie efektu cieplarnianego załatwiło jej bowiem tytuł najgłębszego jeziora w kraju, z wynikiem 248 metrów.

Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 1
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 2
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 3
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 1 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 2 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 3

Oderwane od jęzora lodowcowego fragmenty lodu, balansując w półzanurzeniu, niczym dobrze ugotowane pierogi na powierzchni bulgoczącej w garnku wody, zmierzają nieuchronnie ku bezkresnym wodom Atlantyku. Lodowcowe wypociny odprowadza przeważnie tak zwana rzeka lodowcowa, jednak tym razem ukształtowanie terenu zatrzymało w formie jeziornej większość wód, pozostawiając jedynie kilkusetmetrowy przesmyk łączący lagunę z Wielką Wodą.

To właśnie tą drogą lodowe bryły wypływają na mokrego przestwór oceanu… a przynajmniej próbują. Ich wolnościowe zapędy zostają jednak najczęściej zduszone przez atlantyckie fale. Marzenia o morskich podbojach opłakują więc na tak zwanej Diamentowej plaży, zasiadając ciężko w zagłębieniach z czarnego piasku, którym niekiedy nakrywają swe lica, speszone obiektywami ciekawskich aparatów.

Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 4
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 5
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 6
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 7
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 8
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 9
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 4 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 5 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 6 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 7 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 8 Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 9

James Bond po raz pierwszy, James Bond po raz drugi

Miło się ogląda zdjęcia laguny Jökulsárlón, a jeszcze milej podziwia się ją na żywo. Wypadałoby się jednak przy okazji tej adoracji zastanowić, dlaczego stykająca się z lodowcem woda nie zamarza choćby w najzimniejszym miesiącu w roku. Rozwiązanie zagadki stanowi sól rozpuszczona w oceanicznych wlewach przedostających się do jeziora rzecznym przesmykiem. 

Ten przyrodniczy zamysł nie spodobał się twórcom jednego z filmów o brytyjskim agencie z licencją na zabijanie. Filmowcy pracujący nad produkcją „Śmierć nadejdzie jutro”, do której zdjęcia powstawały częściowo na Islandii, wymarzyli sobie widowiskowy pościg po lodowej pokrywie, którą uzyskano dopiero… powstrzymując – przy pomocy specjalnie w tym celu skonstruowanej tamy – dopływ słonej wody do części jeziora. Osłodzona w ten sposób zatoka zamarzła, stając się sceną dla widowiskowej ucieczki bondowskiego Astona Martina przed północnokoreańskim agentem Zao, którego twarz – poharatana, nomen omen, prawdziwymi diamentami – wyglądała, jakby przenieść na nią fragment deski rozdzielczej jego zielonego Jaguara uzbrojonego w potężne działo automatyczne.

Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 10
A kto to przyszedł? Pan maruda, niszczyciel dobrej zabawy i uśmiechów fanów agenta 007… Nie byłbym sobą, gdybym pominął pewien niechlubny szczegół tej bondowskiej anegdotki. W scenie pościgu Pierce’a Brosnana zastąpił kaskader, dlatego piąty odtwórca roli Jamesa Bonda śmiało mógł podarować sobie wypad do Krainy Ognia i Lodu, którą w tym akurat przypadku wypadałoby raczej nazwać rzadziej wykorzystywaną kombinacją imienną – Krainą Lodu i Ognia. Na jego miejscu wybrałbym się tu jednak choćby w celach turystycznych. Źródło: https://grapevine.is/icelandic-culture/movies-theatre/where-was-it-shot/2017/04/18/where-was-die-another-day-shot/.

Podczas tego (nie)brosnanowskiego epizodu, laguna Jökulsárlón stała się scenografią serii o Jamesie Bondzie już po raz drugi. Poprzednio filmowcy zdążyli się jeszcze załapać na stały stan skupienia planu filmowego. W zaprezentowanym w 1985 roku „Zabójczym widoku” z Rogerem Moorem, Islandia odegrała… Rosję. W otwierającej scenie agent 007, lawirując na jednej narcie między zgrają radzieckich żołnierzy, szczęśliwie dociera do rodzimego terytorium reprezentowanego przez… okręt w kształcie góry lodowej.

Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 11
I tak powstał snowboard… Źródło: https://guidetoiceland.is/pl/historia-i-kultura/filmy-krecone-na-islandii.
Atrakcje na południowym wybrzeżu: Laguna lodowcowa Jökulsárlón - zdjęcie 12
Czy tylko mnie rozczula właz z brytyjską flagą? Źródło: https://shotonlocation-eng.blogspot.com/2014/07/jokulsarlon-iceland.html.

Cud natury?

Nie potrzeba jednak żadnych bondowskich pościgów ani wybuchów, aby uświetniać to, co doskonałe jest samo w sobie… choć peany te brzmią dość przewrotnie, zważywszy na niezaprzeczalny i w zasadzie wyłączny udział antropopresji w powstaniu laguny lodowcowej Jökulsárlón. Choć tutejsza lodowa rozsypanka stała się bohaterką milionów zdjęć (w tym także kilkuset moich), za sprawą nieustannego cielenia się lodowca i dryfu gór lodowych, na żadnym z nich nie wygląda tak samo. Zdecydowanie warto zatrzymać się tu choćby na kilkuminutowy przystanek fotograficzny, a w letniej porze rozważyć rejs po jeziornej tafli, która jeszcze nie tak dawno temu była taflą przeważnie lodową.

Źródła

  • https://grapevine.is/icelandic-culture/movies-theatre/where-was-it-shot/2017/04/18/where-was-die-another-day-shot/
  • https://guidetoiceland.is/connect-with-locals/regina/a-winter-visit-to-the-south-coast-of-iceland-all-the-way-to-joekulsarlon-glacial-lagoon
  • https://guidetoiceland.is/nature-info/jokulsarlon-glacier-lagoon-the-crown-jewel-of-iceland-s-nature
  • https://guidetoiceland.is/pl/historia-i-kultura/filmy-krecone-na-islandii
  • https://guidetoiceland.is/pl/islandzka-natura/jokulsarlon-perla-w-koronie
  • https://guidetoiceland.is/travel-iceland/drive/vatnajokull
  • https://icelandreview.com/news/jokulsarlon-different-its-james-bond-appearance/
  • https://shotonlocation-eng.blogspot.com/2014/07/jokulsarlon-iceland.html
  • https://travelociraptor.com/die-another-day-iceland-frozen-lake-scene/
  • https://travelreykjavik.com/blog/iceland-movie-locations
  • https://visir.is/g/2017171109839/james-bond-myndi-varla-thekkja-aftur-jokulsarlon-